Geschiedenis van biljart

Een reis door de ontstaansgeschiedenis van het biljartspel



Hoewel er geen exacte historische gegevens zijn over het ontstaan van het biljartspel, is het wel zeker dat deze sport al heel lang bestaat. Veel verschillende historische documenten wijzen op een lange traditie.


Een van de eerste aanwijzingen dat onze voorouders ook al biljart hebben gespeeld, dateert uit de 15e eeuw. Maar men vermoed ook dat het spel al in de oudheid was uitgevonden.




Ligt de oorsprong van het huidige biljartspel in de 13e eeuw?


Of de oudheid het startpunt van biljart is, weet men niet zeker. Er is vermoedelijk geen vast tijdstip in de geschiedenis waarop het biljartspel is ontstaan, vooral omdat de verschillende soorten biljart waarschijnlijk verschillende oorsprongsverhalen hebben.


Er wordt ook vermoed dat de oorsprong van het biljartspel in het begin van de 13e of 16e eeuw zou kunnen liggen.


In die tijd begon de hofadel, verveeld door het gebruikelijke vermaak, te zoeken naar nieuwe dingen om de tijd te verdrijven. Het gevolg was de uitvinding van diverse spelletjes die een frisse wind in de adellijke huizen van Europa moesten brengen - uit een van deze spelen ontstond het huidige biljart.



In de loop van de tijd belandde biljarten binnen de paleizen


Oorspronkelijk werd deze oervorm van biljart buiten gespeeld: De spelers moesten ballen tussen paaltjes door drijven die op een bepaalde afstand waren geplaatst. Al snel was men op zoek naar mogelijkheden om het speelplezier in de paleizen te halen.


Al gauw bleek echter dat dit een zeer duur tijdverdrijf was, vooral voor de gastheren. Het familieporcelein, dure meubels en elegante fresco's aan de muren werden vaak beschadigd.



Het ontstaan van de biljarttafel


Een van deze hulpeloze gastheren was koning Lodewijk XI, die de hoftimmerman om hulp vroeg. Hij vroeg hem om een oplossing te vinden die het mogelijk maakte deze vorm van biljart te kunnen blijven spelen en tegelijkertijd de schade tot een minimum te beperken.


Deze geniale timmerman ontwierp toen de tafel en maakte er verhoogde banden omheen. Bovendien paste hij de stokken aan naar rechte stokken en hij bespande het tafelblad met stof. Hij ontwierp waarschijnlijk een eerste versie van de biljarttafel.


Op deze manier rolden de ballen van ivoor bijna geluidloos over de tafel. Het spel in deze vorm kreeg meteen veel aanhangers en verspreidde zich in een mum van tijd.




De geschiedenis van de biljartballen


Ook de biljartballen hebben in het verleden een ontwikkeling doorgemaakt. In de loop van de biljartgeschiedenis werden veel voor het maken van de ballen veel verschillende materialen gebruikt.


Bijzonder populair was het al genoemde ivoor, maar om redenen van dierenwelzijn werd het op een bepaald moment afgeschaft. Het materiaal heeft echter nog andere nadelen: de biljartballen moesten regelmatig geschuurd worden, waardoor ze vaak ongelijk groot waren en de spelvreugde vertroebelden.


Tegenwoordig worden biljartballen meestal gemaakt van fenolhars, wat alle kenmerken van een zorgeloos biljartspel bezit.